CNXH không tưởng là một trong những tiền đề tư tưởng để Xây dựng CNXH, ra đời khi xã hội loài người xuất hiện chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất, đồng thời xã hội cũng xuất hiện giai cấp và giai cấp đối kháng. Trong xã hội có kẻ thống trị và người bị thống trị.

+ Từ thế kỉ 15 TCN đến thế kỉ 5 SCN: tầng lớp bị áp bức, bóc lột mới bắt đầu le lói, mơ ước về xã hội công bằng muốn phủ định xã hội đương thời.

+ Từ thế kỉ 5 SCN, đặc biệt là từ thế kỉ 14 - thế kỉ 15 , xã hội loài người biết sản xuất hàng loạt, tiền tệ ra đời, lưu thông, thương nghiệp phát triển, chế độ bóc lột ngày càng tinh vi hơn, đsống người lao động ngày càng khổ cực làm cho những tư tưởng XHCN sơ khai phát triển càng mạnh nhưng mới chỉ nhen nhóm tản mạn trong những câu chuyện dân gian, thần thoại, truyền thuyết của tôn giáo. Những câu chuyện này truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, một mặt phản ánh sự bất bình của người lao động đv các hành vi áp bức bóc lột ngày càng tàn bạo của giai cấp thống trị, mắt khác nêu lên những ước mơ, khát vọng của đông đảo quần chúng nhân dân về một xã hội bình đẳng, công bằng, bác ái. Nhưng biện pháp để đạt được những ước mơ khát vọng ấy thường hết sức mơ hồ, thậm chí còn muốn trở về với quá khứ, ca ngợi chế độ xã hội nguyên thuỷ cũ.

          Ở thế kỉ 18, xuất hiện 3 nhà CNXH không tưởng xuất sắc: Morenly, Babop, Giangmelia. Các ông đều có các tư tưởng tiến bộ, phác hoạ lên xã hội tương lai tốt đẹp mà xã hội đó phải có phổ cập giáo dục cho ND. Với Morenly và Mably, những tư tưởng XHCN đã được biểu hiện thành lý luận. Với Babop, các tư tưởng XHCN được biểu diễn thành cương lĩnh đấu tranh và kế hoạch vũ trang khởi nghĩa giành chính quyền.

Vào cuối thế kỉ 18 đầu thế kỉ 20 có 3 nhà CNXH không tưởng (XanhxiMong, Phurve, Owen). Giai đoạn này, ở các nước phương Tây diễn ra các cuộc biến động chính trị và cuộc cách mạng công nhân. Giai cấp tư sản bộc lộ bản chất phản động của nó đối với quần chúng lao động. Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và vô sản diễn ra gay gắt, không thể điều hoà được. Các tư tưởng XHCN đã được thể hiện như là một học thuyết. Các ông chỉ ra rằng cần phải thay thế chế độ TBCN bằng chế độ mới XHCN mà ở đó mọi người đều lao động theo nguyên tắc: làm theo năng lực, hưởng theo lao động (XanhxiMong). Owen cũng nêu ra những luận điểm qtrọng về vai trò của giáo dục, chỉ ra vai trò của máy móc, của công nhân, thấy được vai trò của quần chúng.

*So sánh: CNXH không tưởng:

          Ra đời do một số nhà nhân đạo bất bình với chế độ áp bức bóc lột bất công → phê phán lên án chế độ đó. Phác họa lên mô hình xã hội tương lai tốt đẹp. Nhưng xã hội đó không thực hiện ở đâu được. Tư tưởng về xã hội đó chỉ là chủ quan.

Chưa vạch ra được bản chất bóc lột của giai cấp tư sản.

Ra đời do điều kiện khách quan, chủ quan nhất là vai trò của Mác-Anghen. hai ông đã phân tích những sự kiện diễn ra trong xã hội TB trên cơ sở đó phát minh ra hai phát kiến vĩ đại. Từ đó làm cơ sở xây dựng học thuyết của mình.

Vạch ra được bản chất bóc lột của giai cấp tư sản.

Tìm ra được vai trò của quần chúng nhất là trong CMVS.